Tijdvak 10 – Dekolonisatie

Dekolonisatie

Dekolonisatie is simpelweg het onafhankelijk worden van koloniën. Dit begint voor het eerst in de 18e eeuw. De Verenigde Staten worden in deze eeuw onafhankelijk van de Britten. In de 19e eeuw wordt ook het grootste deel van de koloniën in Latijns-Amerika onafhankelijk. Afrikaanse en Aziatische koloniën moeten echter wat langer wachten. Deze worden pas onafhankelijk tussen 1945 en 1975. Soms ging dit ook gepaard met geweld. Neem bijvoorbeeld de oorlog in Nederlands-Indië.

Verklaringen snelle dekolonisatie na WO II

• Supermachten tegen het kolonialisme. Na de Tweede Wereldoorlog blijven er eigenlijk twee supermachten over: de Verenigde Staten en de Sovjet Unie. Zowel de VS als de SU zijn tegen het kolonialisme. De VS is voorheen zelf kolonie geweest van Engeland en vindt simpelweg dat er een einde moet komen aan het kolonialisme. De SU ziet het kolonialisme als een kapitalistische uitbuiting wat dus niet in het denkbeeld van het communisme past. Daarnaast zien de VS en de SU het onafhankelijk worden van koloniën als buitenkans om nieuwe landen aan hun kant te hebben.
• Europese landen zijn door de Tweede Wereldoorlog verzwakt. Frankrijk, Engeland en ook Nederland liggen in puin door de oorlog. Hierdoor zijn zij niet meer sterk genoeg om hun koloniën te behouden.
• Japan heeft tijdens WOII nationalisme in Azië aangewakkerd. Daarnaast hebben de Aziatische koloniën ook kunnen zien dat Europese landen ook kwetsbaar zijn.
• Nederland heeft zelf een bezetting meegemaakt. Sommige Nederlanders pleiten na de Tweede Wereldoorlog voor de onafhankelijkheid van koloniën. Zij hebben immers zelf gevoeld hoe het is om onderdrukt te worden.

Van Nederlands-Indië naar Indonesië

Op 15 augustus 1945 capituleert Japan en trekt zich dus ook terug uit Nederlands-Indië. De Tweede Wereldoorlog is hiermee ook in Azië tot zijn eind gekomen. Soekarno, de leider van Nederlands-Indië, roept op 17 augustus de onafhankelijkheid uit. Nederland is hier niet blij mee en weigert te erkennen dat Nederlands-Indië onafhankelijk is. Nederlands-Indië is namelijk erg belangrijk voor de economie. Vanaf 1947 tot 1949 vinden er ook diverse militaire ingrepen plaats met als doel Nederlands-Indië te behouden. Dit levert veel internationale kritiek op. Zowel de VS als de SU vinden dat Nederlands-Indië onafhankelijk moet worden. Nederland gaat uiteindelijk in overleg met de regering van Nederlands-Indië nadat de VS heeft gedreigd niet langer financiële steun (Marshallhulp) te bieden. Op 27 december 1949 vindt daarom een soevereiniteitsoverdracht plaats: Nederlands-Indië verandert in onafhankelijk Indonesië (zie afbeelding).