Sociaal-culturele veranderingen

Fragmentatie jeugdculturen

Vanaf de jaren tachtig zie je dat er meer en nieuwe jeugdculturen opkomen in Nederland:

• Punkers. Deze groep jongeren had geen vertrouwen in de toekomst van Nederland. ‘No future’
• Krakers (zie afbeelding). Jongeren die protesteerden tegen de woningnood door gebouwen te kraken. Dit zorgde ervoor dat zij regelmatig op gewelddadige wijze door de politie gebouwen uit werden gedreven.
• Hiphopcultuur. Deze groep ontstond vanuit rap die was overgewaaid vanuit de VS. Zij protesteerden tegen racisme.
• Gabbers. Jongeren uit een arbeidersmilieu die naar hardcore muziek luisterden. Zij hadden geen politiek karakter.

Globalisering en multiculturalisme

Vanaf de jaren negentig vindt er een digitale revolutie plaats waardoor er nog meer en betere communicatiemogelijkheden zijn. Er komen nieuwe ontwikkelingen zoals internet, mobiele telefoons, laptops en uiteindelijk ook sociale netwerken. Het is nu nog makkelijker voor mensen om te communiceren over heel de wereld. De digitale revolutie creëert ook meer banen voor mensen aangezien er een hele nieuwe industrie ontstaat. Dit leidt weer tot een nieuwe periode van economische groei.

Reizen en migreren wordt ook makkelijker. Dit komt onder andere door de uitbreiding van het Europees wegennetwerk en doordat reizen per vliegtuig toegankelijker wordt. Het Verdrag van Schengen (1985) zorgde ervoor dat grenscontroles tussen Europese lidstaten overbodig werd waardoor reizen nog gemakkelijker ging. Hierdoor gaan ook steeds meer studenten in het buitenland studeren en vinden er uitwisselingsprogramma’s plaats.

Door oorlogen krijgt Nederland ook te maken met de instroom van asielzoekers. Zo kwamen er aan het begin van de 21ste eeuw veel asielzoekers vanuit Afghanistan naar Nederland. De regering gaat hier in eerste instantie mee om vanuit een visie van het multiculturalisme: alle culturen zijn gelijkwaardig en moeten in harmonie met elkaar kunnen samenleven.

Toenemende polarisatie

De tegenstellingen tussen partijen en bevolkingsgroepen nemen steeds meer toe (polarisatie). Dit komt doordat niet iedereen evenveel profiteert van de economische groei en globalisering. Er komt een steeds grotere kloof tussen arm en rijk, en burger-politiek. De polarisatie wordt nog meer versterkt door de 9/11 aanslagen (Islamofobie) en de moord op Pim Fortuyn. Veel mensen zijn ook ontevreden over de uitbreiding van de EU met Oost-Europese landen. De overheid ziet dat de polarisatie blijft toenemen en richt daarom vanaf 2002 het overheidsbeleid op de assimilatie en integratie van immigranten.