Van verdeeld naar herenigd Duitsland
De DDR na de bouw van de muur
Na de bouw van de muur groeit de welvaart in de DDR. Steeds meer burgers kunnen producten als auto’s en televisies veroorloven. Dit speelt zich allemaal af in een periode van ontspanning tussen de VS en SU. Ondanks de periode van ontspanning, is er nog geen sprake van verandering in het Oostblok. De Sovjetleider Brezjnev houdt zich vast aan zijn doctrine en belooft militaire steun te bieden aan landen waar het communisme in gevaar dreigt te komen (Brezjnev-doctrine). Dit doet hij uiteindelijk ook in Tsjechië en Praag in 1968.
De leider van de DDR in deze periode is Erich Honecker. Hij staat volledig achter de Brezjnev-doctrine, maar kijkt ook met een schuin oog naar wat er in het westen gebeurt. Willy Brandt is in de BRD aan de macht gekomen en voert hier een Ostpolitik. Hier stond Honecker ook wel voor open. Hij was echter wel van mening dat de Duitse verdeling tussen Oost en West definitief was.
De Ostpolitik
De Ostpolitik wordt als eerst ontwikkeld door BRD-leider Willy Brandt (r.1969-1974) en zijn opvolgers zetten dit door. Het doel van de Ostpolitik is om de banden met Oost-Europese landen, inclusief de DDR, te verbeteren. Dit wordt gedaan door bijvoorbeeld de naoorlogse grenzen van Polen en de Sovjet Unie te erkennen. Een ander goed voorbeeld van de Ostpolitik is het eerbetoon van Willy Brandt aan het monument in Warschau (1970). Tijdens zijn bezoek aan Polen ging de West-Duitse bondskanselier door de knieëen bij het monument voor slachtoffers van de opstand van Warschau. Deze daad werd internationaal gezien erg gewaardeerd.
Plaquette in Warschau ter herinnering aan de ‘Warschauer Kniefall’ (Publiek Domein – wiki)
De banden tussen de DDR en BRD verbeteren in deze periode ook. De BRD geeft economische steun aan de BRD en mag zelfs politieke gevangenen vrijkopen. In 1972 erkennen de BRD en de DDR elkaar als gelijkwaardige staten.
Ondanks de wederzijdse erkenning van de BRD en DDR, streven Willy Brandt en zijn opvolgers nog steeds naar een Duitse eenheid. Zij willen echter niet dat dit de banden tussen de BRD en het Westen verslechterd.
Verbeterde band BRD en Frankrijk
De BRD verbetert niet alleen banden met het Oosten, maar ook met het Westen. Zo herdenken Kohl (BRD) en Mitterand (FRA) in 1984, terwijl zij hand in hand met elkaar staan, de oorlogsslachtoffers van de Eerste Wereldoorlog in het plaatsje Verdun. Verdun is een stad in Frankrijk waar ontzettend veel slachtoffers zijn gevallen tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Nieuwe wind in het Oostblok
In 1985 wordt Michail Gorbatsjov partijleider van de Sovjet Unie. Hij is een communistische partijleider die op zwel binnenlands als buitenlands niveau hervormingen door gaat voeren die belangrijk zijn geweest voor het verloop van de Koude Oorlog.
In de Sovjet Unie zelf krijgt de bevolking meer recht om te demonstreren. Er moet volgens Gorbatsjov meer openheid zijn (glasnost). Daarnaast voert hij ook economische en staatskundige hervormingen (perestrojka) in. Buitenlandse bedrijven mogen zich nu ook vestigen in de Sovjet Unie.
Op buitenlands gebied laat Gorbatsjov de Brezjnevdoctrine los (1988). Het leger grijpt dus niet langer in wanneer het communisme in andere landen wordt bedreigd. Hierdoor verliezen de communisten in Polen en Hongarije de macht in 1989 en valt er een gat in het IJzeren Gordijn.
bron: RIA Novosti archive, image #359290 / Yuryi Abramochkin / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0, via Wikimedia Commons
De DDR keert zich van deze gebeurtenissen af en verandert zelf niks aan de binnenlandse en buitenlandse politiek. Bij de viering van 40 jaar DDR (oktober 1949), stelt Honecker zelfs dat de Berlijnse Muur nog wel 100 jaar zal bestaan. De bevolking is het hier niet mee eens en spreekt zich steeds meer uit tegen het communistische regime aan de hand van opstanden.
De val van de Berlijnse Muur
Door de toenemende ontevredenheid van burgers, beseft de regering van de DDR dat het tijd is voor hervormingen. Om deze reden wordt Honecker in oktober 1949 afgezet. De belangrijkste hervorming die de regering van de DDR wilt doorvoeren heeft te maken met het verkeer tussen Oost en West. Op 9 november 1989 wordt daarom de val van de Berlijnse Muur aangekondigd. Dit leidt tot een enorme stroom van mensen die naar de Berlijnse Muur toegaat om te feesten en om de Muur af te breken.
De Duitse hereniging (3 oktober 1990)
Binnen een jaar tijd wordt de DDR opgenomen in de BRD. Andere landen waren hier echter niet direct enthousiast over. Andere Europese landen zijn namelijk bang voor het feit dat Duitsland nu weer één grote eenheid is die in staat is om oorlog te voeren. Om dit scepticisme tegen te gaan belooft bondskanselier Kohl dat Duitsland lid blijft van de NAVO en de Europese Economische Gemeenschap. Hij voldoet ook aan de wens van Frankrijk om de euro in te voeren en sluit Duitsland aan bij de Europese Unie. Dit heeft er toe geleid dat Duitsland tot op de dag van vandaag een meer centrale en leidende functie bekleed in de EU.
De Duitse hereniging kan ook gezien worden als de doodsnagel in de kist van de Sovjet Unie. Deze valt in 1991 uiteen en maakt dan ook het einde van de Koude Oorlog definitief.
Er ontstaan wel nieuwe uitdagingen in Duitsland. Zo is er veel sprake van werkeloosheid in het voormalige DDR en een toenemende immigratiestroom die tot veel spanningen leidt.
