Opkomst van Antwerpen en Amsterdam
Opkomst van Antwerpen als handelscentrum
Karel V, heer der Nederlanden
Begin 16e eeuw krijgen ook de Nederlanden een nieuwe heerser: Karel V. Hij zorgt ervoor dat alle Nederlandse gewesten onder één bestuur komen te staan. In al deze gewesten gaat hij ook een centralisatiepolitiek doorvoeren. Dit doet hij aan de hand van belastingverhogingen en de instelling van nieuwe staatsorganen (bijv. de Collaterale Raden). Nieuw aan zijn centralisatiepolitiek is dat hij het protestantisme gaat bestrijden. Karel V is namelijk een zeer vroom katholiek en is niet blij met de opkomst van het lutheranisme en calvinisme in de Nederlanden. Om dit tegen te gaan richt hij onder andere de kerkelijke rechtbank (de inquisitie) op.
Wil je een uitlegvideo zien oefenopgave maken vraag stellen over dit onderwerp?
De Nederlandse Opstand breekt uit
De centralisatiepolitiek en strijd tegen het protestantisme van Karel V roepen veel weerstand op bij de lokale bevolking. Desondanks, zet Karels zoon Filips II (vanaf 1555 koning van Spanje) het beleid van zijn vader door. De afkeer van de Nederlanders tegen het katholicisme wordt nog kenbaarder na de Beeldenstorm in 1566 (zie afbeelding). Als reactie hierop stuurt Filips de hertog van Alva naar de Nederlanden om orde op zaken te stellen. De hertog van Alva leidt een schrikbewind over de Nederlanden en executeert zelfs twee edellieden. Dit was voor Willem van Oranje de doorslag om de Opstand te beginnen. In de praktijk was dit voornamelijk een oorlog tussen de Spanjaarden en de steden doordat steden de bolwerken van het calvinisme waren.
